ĐÀO HẦM CHÔNG (Hồi ký 1952)

Tôi có hai người bạn cạnh nhà là Trâm và Biền. Trò chơi nào cũng có ba anh em chúng tôi. Kỷ niệm đáng nhớ nhất là đào hầm chông. Thấy mấy chú du kích đào hầm chông bẩy lính Pháp,  chúng tôi rủ nhau đào một cái. Vị trí đào là lối đi tắt từ nương thím Ấm qua sau nhà tôi, cạnh cây kéc.

Chúng tôi đào ban đêm, sâu quá đầu. Sau khi dọn dẹp hết tất cả đất mới đào, một cái chông tre nhọn được cắm xuống. Nắp hầm làm bằng tre đan, đủ giử một lới đất mỏng ở trên. Sau khi đậy nắp, hầm được ngụy trang để địch không phát hiện ra. Cuối cùng là dùng que tre chắn lối đi, không cho người qua, khi nào có giặc đi càn mới bỏ ra. Chúng tôi đợi mãi, mấy tháng sau mới phát huy tác dụng. Nhưng kẻ trúng bẩy hầm chông không phải là giặc Pháp mà là một con lợn to trên 50 kg. Đó là con lợn của ông Hội Hoài ở làng Hòa Ninh. Ông Hội Hoài chuyên nghề mổ thịt lợn bán ở chợ. Hôm đó có một con lợn của ông bị sổng ra. Từ nhà ông đến nhà tôi khoảng 2 cây số. Không hiểu sao, có rất nhiều hầm chông mà nó không sập, lại chọn hầm chông ba anh em tôi. Chúng tôi chẳng dám bắt lợn lên, cứ để đấy, vì đoán thế nào cũng có người đi tìm. Khoảng mấy tiếng sau người nhà ông Hội đến hỏi tìm lợn. Chúng tôi chỉ cho họ. Họ mừng quá, bắt về.

Sau đó ba anh em chúng tôi bàn lại. Lợn đã sụp xuống thì không may nữa đâu. Cả bọn quyết định đào cái khác. Vị trí đào lần này là lối tắt từ vườn nhà tôi qua nương vườn nhà Trâm. Lại chờ, chờ bao lâu tôi không nhớ nữa.

Một hôm có kẻng báo động hai hôi ba dùi, tức là ca nô Pháp đi cả hai nhánh sông Gianh, cả Rào Nậy và Rào Son. Các chú du kích biết chắc chuyến này chúng tạo gọng kìm bao vây lực lượng bên ta. Ca nô đich chạy rất nhanh. Vừa mới hai hồi ba dùi, đã nghe kẻng dục ba dùi một – tức là ca nô đã ghé bến, quân Pháp đã đổ bộ lên bờ. Sau đó bắt đầu có tiếng súng đì đùng phia trên. Cánh địch đi phía Rào Nậy lên tận Trung Thôn, đổ bộ càn xuống. Cánh phía Rào Son chạy lên phía rào Nan, đổ bộ vào Thọ Linh rồi càn xuống.

Trước lúc địch tới tôi thấy mấy chú du kích lố nhố, bàn bạc gì đó. Anh Cu Xờm, là một du kích gan dạ, nhà ở đầu xóm, chôn một quả mìn ngay lối đi từ nhà anh qua nhà tôi. Tôi và hai bạn Trâm, Biền nấp sau nhà, cố ý theo dõi. Khi lính Pháp đi qua tôi cố nín thở, chờ mìn nổ. Nhưng không, mìn không nổ. Chúng tôi quay sang phía hầm chông chúng tôi đào. Một tên lính Pháp đang đi đến gần. Ba đứa chúng tôi nắm chặt tay nhau, nín thở theo dõi. Tên lính Pháp dướn người lên, định đi vội qua lối đó. Bỗng dưng nó dừng lại, rồi quay ra đi phía khác. Chúng tôi thở phào một cái  rồi cùng thốt lên: Tiếc quá. Sau trận càn, ba đứa  kể chuyện với người lớn. Người lớn bảo: Cũng may cho chúng mày, nếu lính Pháp sụp hầm chông chết hoặc bị thương, chúng sẽ tàn sát hết cả xóm này. Cả ba đứa chúng tôi vừa tiếc, vừa mừng.