LÀM LỢN ĂN CƠM MỚI (Hồi ký)

      Dân quê tôi thường có tập quán ăn mừng “Cơm mới” vào khoảng cuối tháng 10 âm lịch. Tuy thế những năm mất mùa đói kém, cũng đành xếp lại.

      Đặc sản lớ : Trong thời kỳ cải cách ruộng đất, dân quê tôi đói lắm. Vào ngày ba tháng tám phải móc khoai non hoặc gặt lúa non về ăn. Khoai non chỉ cần luộc là được, còn lúa non thì phải chế biến thành “lớ” mới ăn được. 

      Lúa non mang về tuốt lấy hạt, thường là mới hết thời kỳ ngậm sữa, đang vào chắc. Sau đó rang hạt lên rồi giã thành bột. Sau khi sàng sảy bỏ hạt to, phần còn lại giống như cám, gọi là lớ. Về hình thức, cũng như cách chế biến, lớ thực chất là một loại cám. Bởi thế có câu chuyện hài hước như sau:

      Một hôm ông Mẹt Hai ở làng trên đi thăm ruộng, gặp  ông  Cu Lý ở làng dưới. Ông Hai hỏi chào trước:

Năm nay nhà bác làm gì mừng cơm mới?

Ông Lý nói ngay:

- Làm lợn

Ông Hai không tin hỏi lại:

- Bác nói đùa đấy chứ?

- Tôi có bao giờ nói đùa đâu, cả nhà ăn cám, không làm lợn thì làm gì.

Ông Hai cười rất to:

- Thế thì nhà em cũng làm lợn.

- Thời buổi cải cách này ai chẳng làm lợn ăn cơm mới. Ông Cu Lý đáp lại.