Ở NHÀ CÔ (Hồi ký)

Tôi có cô ruột, gọi là cô Tham, vợ ông Tham tri Đinh Xuân Trạc ở làng Thọ Linh, xã Quảng Sơn, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình. Tham tri là chức quan dưới chức Thượng thư thời Nhà Nguyễn. Tôi chưa đến Thọ Linh bao giờ nên không muốn đi, hơn nữa ở với cậu ruột quen rồi, ngại đi nơi khác. Cả nhà thấy tôi không thích đi nên không ép. Sau đó, nhân một hôm có cô tôi về làm giỗ cho mẹ tôi, chú Ấm, bế tôi ra phía sau nhà nói nhỏ với tôi: “Lên cô Tham sẽ được gặp cậu”, cậu tức là cha tôi. Chú Ấm phải bế tôi ra sau nhà nói thầm, vì lúc đó cha tôi đang tham gia kháng chiến, lại giử chức gì đó quan trọng nên phải hết sức bí mật. Nghe chú Ấm nói vậy tôi reo lên: Cháu đi ngay cháu đi ngay. Chú Ấm vội lấy tay bịt miệng tôi lại. Tên thực chú tôi là Kỳ, nhưng là con quan nên vẫn được gọi là Ấm.

Chiều hôm đó tôi cùng cô Tham và vài người giúp việc dẫn tôi lên Thọ Linh. Đến nơi thì trời đã tối mịt. Nhà cô tôi to cao, là cái nhà lầu bề thế nhất vùng. Nghe nói dượng tôi xây khi đang làm tham tri. Ăn uống xong tôi đi ngủ ngay. Tôi ngủ trên một cái phản gụ rộng. Đến khoảng nửa đêm thì có người lay dậy. Tôi mở mắt: “ Cậu!”. Tôi sướng quá thét lên, rồi ôm chặt lấy cha khóc nức nở. Cha tôi cũng khóc. Mẹ mất, cha đi kháng chiến ẩn hiện đâu không ai biết. Có anh chị và bà con nhưng tôi vẫn thèm một cái hôn, một chút bế của cha. Cha tôi bế tôi đi tiểu. Lúc đó trời đang mưa to, nước từ mái ngói trút xuống ào ào. Cha tôi bế tôi vào rồi bày cho tôi bài đồng dao “Lạy trời mưa xuống, lấy nước tôi uống, lấy ruộng tôi cày, lấy gạo thổi cơm, lấy rơm đun bếp...”. Cha tôi ấp tôi trong lòng. Ông âu yếm kể rất nhiều chuyện. Tôi ngủ thiếp đi lúc nào không biết. Đến sáng, khi tôi tỉnh dậy thì cha tôi đã đi, tôi buồn quá. Cô Tham tôi đưa cho tôi một gói kẹo mè xửng, nói là của cha để lại. Tôi cầm gói kẹo, chẳng thiết gì ăn, nhớ cha quá.

Đinh Xuân Quảng - một số tư liệu qua trang web: http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90inh_Xu%C3%A2n_Qu%E1%BA%A3ng:

Đinh Xuân Quảng là con trai của Tham tri Đinh Xuân Trạc, thôn Thọ Linh huyện Quảng Trạch tỉnh Quảng Bình. Ông Quảng là một trong những luật sư đầu tiên (1930) của Trường Đại học Luật khoa Hanoi,  là thẩm phán Việt Nam đầu tiên trong ngành tư pháp. Ông thuộc nhóm trí thức công giáo đấu tranh chống chế độ thực dân của Pháp, giành độc lập cho Việt Nam bằng đường lối hòa bình. Có một thời gian ông phải sang Tàu để hoạt động chính trị, vì ở trong nước sợ cọng sản ám hại. Sau năm 1954 ông ở hoạt động chính trị trong chế độ Sài Gòn.